Kadıoğlu Restorasyon Anadolu HisarıRestorasyon Projesi
PROJE BİLGİ
Anadolu Hisarı, Sultan Yıldırım Bayezid döneminde İstanbul kuşatmasının hazırlıklarından biri olarak Doğu Roma’ya Karadeniz’den gelebilecek yardımları engellemek ve Boğaz’da hâkimiyet kurmak amacıyla 1391-1399 yılları arasında inşa edilmiştir. 2021 yılında restorasyon sürecine alınmış, 2023 yılında tamamlanmıştır.
ANADOLU HİSARI HAKKINDA
Anadolu Hisarı, Sultan Yıldırım Bayezid döneminde İstanbul kuşatmasının hazırlıklarından biri olarak Doğu Roma’ya Karadeniz’den gelebilecek yardımları engellemek ve Boğaz’da hâkimiyet kurmak amacıyla 1391-1399 yılları arasında inşa edilmiştir. Yapıldığı dönemde ki ismi Güzelce Hisar’dır. Bu dönemde baş kule ve iç sur duvarları inşa edilmiştir. 1452 yılında II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmet) tarafından İstanbul’un fethi hazırlıkları için Güzelce Hisara Dış Surları (hisar peçe) eklemiştir.
Anadolu Hisarı, 16. ve 17. yüzyıllarda Boğaz’daki Seyri Sefain tarafından denetlemeye devam etmiş, Boğaziçi’nde güvenliğin sağlanmasında kullanılmıştır. Bu dönemde son taarruz görevini Kozak saldırılarına karşı göstermiştir. İstanbul’un fethinden sonra stratejik önemini yavaş yavaş kaybetmiş ve uzun yıllar kalebend olarak kullanılmıştır.
- yüzyılın ortalarından itibaren harap bir hâl alan Hisar, 1894 yılında meydana gelen büyük depremin yanı sıra 1928 yılında başlayan sahil yolu çalışmaları ve çevre düzenlemeleriyle de zarar görmüş; yapısal bütünlüğü tahribata uğramıştır. Anadolu Hisarı Osmanlı mimarisinde kale mimarisine göre yapılmıştır. Dış Kale, İç kale surları ve üç kuleden (Hisar Peçe) oluşan hisar, Osmanlı Tarihi’nde önemli bir yere sahiptir.
İÇ KALE
İç kale, dikdörtgen biçimindeki dört katlı bir kuledir. Yapıldığında bir giriş kapısı bulunmadığı için, kuleye iç kale surlarına uzanan bir asma köprüden giriliyordu. Üst katlarına da içerideki ahşap merdivenlerle çıkılıyordu. O dönemde kalenin bulunduğu yer kayalık bir burun olduğundan denizin sur duvarlarına kadar geldiği sanılmaktadır. Göksu Deresi’nin getirdiği alüvyonlar daha sonra arazi konumunu değiştirmiş, kalenin duvarlarının çevresi dolmuş ve kale iç kısımda kalmıştır.
İç kale surları, dış kalenin kuzeydoğu ve kuzeybatı köşelerini birleştirir. Bu surlar üç metre kalınlığındadır. İç surlarla birleşen dış kale surlarının üzerinde birçok kemer ve surları korumak için yapılmış üç kule bulunur. Asıl kalenin surları doğu-batı yönünde 65 metre; kuzey-güney yönünde 80 metre boyunca uzanır. Surların kalınlığı 2.5 metredir. Dış surlarda topların yerleştirildiği menfezler bulunur.
RESTORASYON SÜRECİ
2021 yılında yakınındaki Namazgâh ile birlikte tarihinin en kapsamlı restorasyon sürecine alınan Anadolu Hisarı, diğer anıtsal yapılarda da benimsenen “müze kent yaklaşımı” ile korunarak restore edilmiştir. Restorasyonda öne çıkan uygulamalardan bir diğeri ise seğirdim yollarının İstanbullulara açılmasını sağlayan düzenlemelerin uygulanması oldu. Bu sayede Baş Kule’de bulunan seğirdim yolları, ziyaretçilere tarihî alanın Boğaz’a nazır manzarasını izlenebileceği bir seyir terası sağlanmıştır.
Çalışmalar kapsamında yürütülen çevre ve meydan düzenlemeleri ise Anadolu Hisarı’nın Göksu Deresi’yle bütünleşmesini sağlanmıştır. Yapılan restorasyon çalışmaları ile Anadolu Hisarı seyir terasları, ziyaret noktaları, kafesi ve etkinlik mekânlarıyla herkes için erişilebilir “müze-kent” haline getirilmiştir.